Είναι αλήθεια ότι οι Σκανδιναβικές χώρες, και δη η Σουηδία ως μεγαλύτερη και πιο φημισμένη, ασκούν τεράστια γοητεία σε όλο τον κόσμο και όχι μόνο σε μας τους νότιους, όπως θα πίστευε κανείς. Και για να μη γελιόμαστε, οι βασικότεροι λόγοι που μας κάνουν να αισθανόμαστε αυτή την έλξη είναι το «στάσου ‘μύγδαλα» και το www.swedishfanny.com . Θα ήταν άδικο όμως αν περιοριζόμασταν μόνο σε αυτούς, οι οποίοι δεν είναι παρά φαντασιώσεις που δεν ανταποκρίνονται πάντα στην πραγματικότητα (ξέρετε ,υπάρχουν και άντρες εκεί που δεν ονομάζονται όλοι Ούρσουλα!), καθώς υπάρχουν και άλλοι προφανώς πιο σημαντικοί παράγοντες που καθιστούν τη Σουηδία αντικείμενο θαυμασμού και μελέτης στα πέρατα της οικουμένης, από λαούς και χώρες που, εις μάτην, προσπαθούν έστω και σε επιμέρους σημεία να τη μιμηθούν.
Το ξακουστό σύστημα κοινωνικής πρόνοιας, το υψηλό μορφωτικό και βιοτικό επίπεδο των κατοίκων της, οι προωθημένες και κοινωνικά φιλελεύθερες αντιλήψεις που έχουν για τις ανθρώπινες σχέσεις, η υψηλού επιπέδου υπηρεσίες που παρέχει το κράτος, τα καλά σχολεία και πανεπιστήμια, τα αγγλικά που μιλάνε λες και είναι μητρική τους γλώσσα!, η αγαστή σχέση δημόσιου και ιδιωτικού τομέα, τα βραβεία Νόμπελ και κάποιοι ξακουστοί κινηματογραφιστές είναι από τα λίγα που έρχονται στο μυαλό κάποιου αδαούς σαν και εμένα που δεν πάτησε το ποδάρι του ποτέ κατά εκεί. Και ενδεχομένως κάποιοι γνώστες της Σκανδιναβικής πραγματικότητας να μη συμμερίζονται αυτή την ειδυλλιακή εικόνα, αυτό που μένει όμως ως γενική εντύπωση για τη Σουηδία και τις γειτονικές της χώρες είναι ότι εκεί συμβαίνουν πράγματα αξιόλογα , πολύ πιο σημαντικά από ό,τι θα περίμενε κανείς από τόσα μικρά πληθυσμιακά σύνολα και εκ τούτου οι θετικές κρίσεις για αυτές περισσεύουν σε σχέση με τις αρνητικές .
Αν υπάρχει μια λέξη με την οποία θα χαρακτήριζα τη Σουηδία αυτή είναι η λέξη COOL! Και πως είναι δυνατό να μη θεωρείς cool μια χώρα που παρέχει επίδομα ασθενείας και εργασιακές διευκολύνσεις σε υπήκοο της που… πάσχει, λέει, από απόλυτη εξάρτηση από τη heavy-metal κουλτούρα και μουσική; Περισσότερες πληροφορίες εδώ. Ιδέες μη σας μπαίνουν όμως ;-)
Και μιας και αναφέραμε το μέταλ ας φτάσουμε και στο κυρίως θέμα που, μας απασχολεί αποκλειστικά τον τελευταίο καιρό, το οποίο δεν είναι άλλο από τη μουσική. Γιατί και εκεί μια χαρά τα καταφέρνουν οι Σουηδοί. Πριν από μερικά χρόνια, έμαθα (δεν μεταφέρω με ακρίβεια το συμβάν αλλά κάπως έτσι έγιναν τα πράγματα), βγήκε ο παρουσιαστής των Brit Awards με ένα καρπούζι και ένα πορτοκάλι πάνω σε ένα τραπέζι τα οποία παρομοίασε με τις μουσικές βιομηχανίες τις Αμερικής και της Βρετανίας αντίστοιχα. Στη συνέχεια παίρνει ένα κουταλάκι στο χέρι του το οποίο υποτίθεται ότι ήταν κάποιο Γερμανικό γκρουπ και απευθυνόμενος στο κοινό λέει «κοιτάξτε τι μπορεί να κάνει ένα κουταλάκι στο καρπούζι και το πορτοκάλι». Χτυπά και τζίφος. Έπειτα παίρνει μια βαριοπούλα και λέει «και τώρα κοιτάξτε τι μπορεί να κάνει ένα σκανδιναβικό ποπ γκρουπ…» Χτυπά και τα συνθλίβει ολοσχερώς! Ακραίο το παράδειγμα αλλά εκείνη την εποχή είχαν κυκλοφορήσει οι Δανο-Νορβηγοί Aqua το χαζοχαρούμενο τραγουδάκι τους Barbie Girl, το οποίο κυριολεκτικά έκανε θραύση στα ραδιόφωνα και στα τσαρτς όλου του κόσμου. Φανταστείτε όμως πόσο πιο εύστοχό θα ήταν κάμποσα χρόνια νωρίτερα, στην εποχή της παντοκρατορίας των ABBA, του πρώτου και μεγαλύτερου –κατά πάσα πιθανότητα- εξαγώγιμου μουσικού προϊόντος της Σκανδιναβίας.
Οι ΑΒΒΑ κάνουν την αρχή και έκτοτε ακολουθεί μέχρι της μέρες μας πληθώρα Σουηδών μουσικών με διεθνή απήχηση, σε όλα σχεδόν τα είδη της μουσικής. Την επιτυχία των ΑΒΒΑ βεβαίως δεν την κάνει κανείς. Είναι πέρα από σίγουρο ότι εδώ και πολλά χρόνια, ακόμα και εν αγνοία σας, όλο και κάποιο Σουηδικό σχήμα σε καθημερινή βάση φτάνει από ποικίλες πηγές ψυχαγωγικών μέσων φτάνει στα αυτιά σας. Εμένα για παράδειγμα μου πήρε χρόνια για να μάθω ότι οι Roxette, που έβλεπα πιτσιρικάς στο MTV να ανεβαίνουν με τις σκάλες τον ουρανό είναι Σουηδοί. Για τους δε KENT (τη μουσική τους δεν την ξέρω καλά, αλλά από τα λίγα κομμάτια που έχω ακούσει, τους βγάζω το καπέλο) νόμιζα ότι προέρχονται από το Kent της Αγγλίας ή ότι είχαν κάποια σχέση με τη γνωστή μάρκα τσιγάρων. Τελικά Άγγλοι δεν είναι αλλά εξακολουθώ να μην ξέρω αν υπάρχει σχέση με τα τσιγάρα. Στη δεκαετία του 90 υπήρξαν και οι ΑCE OF BASE, οι οποίοι, μαθαίνω, ότι βρίσκονται σε περιοδεία και πάλι, ενώ εσχάτως ακούω σε περίεργα ραδιόφωνα και κάποιες περίεργες διασκευές παλιών τους τραγουδιών. Τους Army Of Lovers τους θυμάται κανείς; Ξέρω, ξέρω, ένοχη απόλαυση είναι αυτoί! Αλλά υπάρχουν και η Neneh Cherry , ο Eagle-Eye Cherry, ο Jay-Jay Johanson, ο Andreas Johnson και πολλοί άλλοι φυσικά.
Γενικώς κατά ‘κει βγαίνει μουσική για όλα τα γούστα. Ισχυρή μέταλ σκηνή για τους… σκληρούς, και καλή pop ή χαζή europop για τους πιο… μαλακούς ή τα μικρά τα κοριτσάκια. Με αυτά τα είδη βέβαια δε μπορώ να ασχοληθώ γιατί είμαι εντελώς άσχετος. Θα ήθελα να ρίξω την προσοχή μου, όμως, στον ευρύτερο χόρο της alternative pop/rock σκηνής όπου εκεί πραγματικότητα στην παρατηρείται ένας οργασμός ποιότητας και παραγωγής.
Κάθε μήνα ανάμεσα στα εκατοντάδες αγγλοαμερικάνικα άλμπουμ που βρίσκουν το δρόμο τους στα ράφια των δισκοπωλείων παρεισφρέουν ουκ ολίγα Σουηδικά - και κατ’ επέκταση Σκανδιναβικά (για να πούμε και του στραβού το δίκαιο όμως οι Ισλανδοί τηρουμένων των αναλογιών τους σκίζουν τους Σουηδούς). Αυτό ίσως δε γίνεται εύκολα αντιληπτό καθώς τα γκρουπς στη συντριπτική τους πλειοψηφία τραγουδάνε στα αγγλικά. Αν καταφέρει όμως να τα απομονώσει κανείς από τα υπόλοιπα θα διαπιστώσει ότι η ανάλαφρη, δροσερή και ονειρική, ενίοτε shiny και άλλοτε γλυκά μελαγχολική, μουσική τους είναι ικανή να δημιουργήσει μια πολύ ωραίο ατμόσφαιρα και να σου προκαλέσει κόλλημα χοντρό! Εγω, για παράδειγμα, κάθε φορά που θα υποπέσει στην αντίληψη κάποιο νέο γκρουπ που προέρχεται από τη Σουηδία, το τσεκάρω για μελλοντική… μελέτη, γιατί γνωρίζω ότι πολύ δύσκολα θα με απογοητεύσει. Είναι γεγονός ότι τεράστια ονόματα, όπως η Bjork στην Ισλανδία φερ’ ειπείν, δεν έχουν ξεπηδήσει από αυτή τη σκηνή, συγκροτήματα όμως όπως οι Cardigans (με την υπέροχη Nina Persson), οι Soundtrack Of Our Lives, οι Hives, οι Concretes, οι ΚΕΝΤ κα., παρότι δε θα σας αλλάξουν τη ζωή τη μέρα και τη διάθεση σίγουρα θα σας τη φτιάξουν. Και την περσινή επιτυχία των Peter, Bjorn & John's - Young Folks ποιος μπορεί να την ξεχάσει. Αλλά και δεκάδες άλλους μουσικού λιγότερου γνωστούς που δεν είναι δυνατόν να απαριθμήσω, γιατί και εγώ δεν τους θυμάμαι απ’ έξω. Πριν κανα 2-3 χρόνια δε ανακάλυψα και τους Dungen, οι οποίοι τραγουδάνε στα Σουηδικά και κατ’ εμέ είναι από τις καλύτερες νεοψυχεδελικες μπάντες με progressive διαθέσεις των τελευταίων ετών. Στα σουηδικά τα λέει και η Säkert! σε άλλο στυλ όμως.
Εν κατακλείδι πιο κάτω μπορείτε να βρείτε μια λίστα με Σουηδικά τραγούδια που ετοιμάζω από πέρσι σχεδόν, αλλά μόλις τώρα πρόκοψα να ανεβάσω. Αρχικά είχα σκοπό να βάλλω παλιότερα και πιο γνωστά ονόματα αλλά στο τέλος προέκυψε νέο και πιο φρέσκο υλικό και κατέληξα σε τούτο.
Α να μην ξεχάσω ότι και από τον ηλεκτρονικό χώρο οι Knife και οι Field είναι από τα καλύτερα που έχω ακούσει τα τελευταία χρόνια.
01 Mando Diao - Never Seen The Light Of Day
02 Mixtapes & Cellmates - Like Something Worth Remembering
03 Jens Lekman - Sipping On The Sweet Nectar
04 José González - Down The Line
05 Taxi Taxi! - To Hide This Way
06 Jonna Lee - Dried Out Eyes
07 Lykke Li - Little Bit
08 Taken By Trees - Too Young
09 Dungen - Familj
10 The LK - Stop Being Perfect
11 Alibi Tom - Fire
12 The Perishers - My Heart
13 Säkert! - Allt Som Är Ditt
14 Tiger Lou - Nixon
15 Northern Fields - Never Take The Beauty
16 Shout Out Louds - South America
17 Hello Saferide - Valentine's Day
18 Nina Kinert - Pets & Friends
Πατώντας εδώ, μπορείτε να ακούσετε τα τραγούδια
Αν λάβει κανείς υπ' όψιν του το βιογραφικό του, τις φιλίες του με τους Air και τους Daft Punk αλλά και το ότι η Sofia Coppola επέλεξε το κομμάτι του, Fantino για το soundtrack της ταινίας Lost In Translation, εύκολα αντιλαμβάνεται ότι η περίπτωση του Sébastien Tellier είναι πολύ πιο αξιόλογη και αξιοπρόσεκτη απ΄όλους τους πιθανούς και απίθανους που θα λάβουν μέρος στο τελικό της Eurovision το Σάββατο. Επομένως ξεχάστε την Κύπρο μια φορά και ρίξτε τα δωδεκάρια σας στη Γαλλία.
