Old age. It's the only disease, Mr. Thompson, that you don't look forward to being cured of.

Πολύ φοβάμαι, κύριε Thompson, πως δε μπορώ να σας βοηθήσω στην έρευνά σας. Δεν είμαι σε θέση ούτε να επιβεβαιώσω ούτε και να διαψεύσω τον παραπάνω ισχυρισμό. Δεν είμαι καν σίγουρος αν καταλαβαίνω τι εννοεί ο Κύριος Bernstein, καθώς απέχω πολύ από εκείνο το ηλικιακό σημείο που θα μπορούσε να οριστεί ως το κατώφλι των γηρατειών.

Το ένστικτό μου πάντως μου λέει ότι το γήρας είναι μια δύσκολη κατάσταση. Τουλάχιστον για τους περισσότερους. Και δεν μιλάω μόνο για τις ασθένειες του σώματος και του πνεύματος που χτυπούν με μεγάλη συχνότητα τους ηλικιωμένους, γιατί μια βαριά αρρώστια είναι, κατά τη γνώμη μου, εξίσου, αν όχι περισσότερο, επώδυνη και για τους νέους. Μιλάω για τους ηλικιωμένους που όλα στη ζωή τους φαινομενικά κυλάν καλά. Βλέποντας κάποιους ανθρώπους, που στο παρελθόν θαύμαζα ή μου άρεζε, για δικούς μου λόγους, να τους συναναστρέφομαι, να γερνάνε, από τη μια μου προκαλούν οίκτο και από την άλλη με εκνευρίζουν ή με κάνουν να βαριέμαι αφόρητα. Κινητές υγροκουβέρτες που περιφέρουν τη μιζέρια τους χωρίς να έχουν συναίσθηση της δυσφορίας που προκαλούν στον υπόλοιπο κόσμο. Το πεντάλεπτο μαζί τους αποκτά διαστάσεις πεντάωρου στο μυαλό. Ο χρόνος με τίποτα δεν κυλά και όταν κοιτάς το ρολόι οι δείκτες μοιάζουν να έχουν σταματήσει στο ίδιο σημείο οριστικά. Σπανίως έχουν κάτι ενδιαφέρον να πουν ενώ το χιούμορ τους αγγίζει θερμοκρασία Αλάσκας πολλές φορές. Μερικοί δεν προσπαθούν καν να φανούν ευδιάθετοι ή αστείοι. Η ζωή είναι μια αφόρητη δυστυχία και όλο ο κόσμος γεμάτος προβλήματα. Μα πάρα πολλά προβλήματα. Ο τάδε αρρώστησε, η δείνα απεβίωσε προχθές, ο κοσμάκης δεν έχει λεφτά να φάει και τα παλιά τα χρόνια ήταν πολύ πιο καλά. Ναι πάντα ήταν πιο καλά. Οι κουβέντες τους στρέφονται γύρω από τα ίδια και τα ίδια θέματα και συνοδεύονται από άφθονους αναστεναγμούς και αχ και βαχ. Πας να ψελλίσεις καμιά λέξη για να δείξεις ότι ενδιαφέρεσαι ή για να τους τονώσεις λίγο το ηθικό και σε κοιτούν αποσβολωμένοι σαν χάνοι σαν να μην κατάλαβαν τι τους είπες ή σαν να μη σε άκουσαν καν. Η σοφία των χρόνων τους τους έδωσε το χάρισμα του μονολόγου. Δεν έχουν να μάθουν τίποτα από τους νέους, μόνο αυτοί έχουν κάτι να πουν. Οι πιο φαφλατάδες δε, όταν τους απευθύνεις μια απλή ερώτηση από αυτές που απαντώνται μονολεκτικά, για να σου δώσουν, αν τα καταφέρουν βέβαια, μια απάντηση σε ταξιδεύουν πρώτα μέσω Βουδαπέστης με Malév. Υπάρχουν και οι συμβουλάτορες. Μεγάλη κατηγορία είναι αυτοί. Θες δε θες, τους ζητήσεις δεν τους ζητήσεις σε κάθε περίσταση έχουν να σε δώσουν δέκα και βάλε συμβουλές. Μόνο που οι συμβουλές τους περισσότερο με ευχολόγια μοιάζουν παρά αποτελούν ουσιαστική μετάδοση γνώσης με κάποια πρακτική αξία. Γενικότητες και αοριστίες. Να εργάζεστε σκληρά, να φυλάγεστε από το κρύο, να μην καπνίζετε και να μην εμπιστεύεστε κανέναν εκτός από τους εαυτούς σας και την οικογένεια, γιατί όλοι οι άλλοι κοιτάζουν τα μόνο τα συμφέροντα τους και δε νοιάζονται πραγματικά για μας. Σα να λέμε πως μόνο «εμείς» είμαστε «οι καλοί» και όλοι απεργάζονται το κακό μας. Η κατάσταση όμως γίνεται πιο οδυνηρή όταν οι γέροι αρχίζουν τις ευχές. Ευχές και πάλι ευχές. Μερικοί μάλιστα δεν ξέρουν τίποτα άλλο να κάνουν από το να δίνουν ευχές. Να σαι καλά, πάνω από όλα η υγεία, καλό τυχερό, σιδεροκέφαλος, πολύχρονος, να σε φωτίζει ο θεός , φτου φτου φτου να μην αβασκαθείς και ούτω καθεξής. Και σίγουρα ο καθένας από την εμπειρία του θα είχε να προσθέσει ακόμη πολλά, αλλά νομίζω πως ήδη έχω γράψει αρκετά και κατά πάσα πιθανότητα έχω γίνει σαφής.

Όπως όλοι οι άνθρωποι δεν είναι ίδιοι έτσι και τους ηλικιωμένους δε μπορούμε να τους βάλουμε όλους στο ίδιο τσουβάλι. Παρότι εύκολα θα μπορούσε κανείς να εντοπίσει ορισμένες ομοιότητες ως προς την εν γένει συμπεριφορά τους, στην πραγματικότητα είναι υποκειμενικοί παράγοντες αυτοί που την καθορίζουν. Διόλου δεν τα γράφω αυτά με επικριτική διάθεση ή επειδή θέλω να καταγγείλω τους γηράσκοντες κακώς ως άχρηστους, διότι και εγώ δεν ξέρω αν η ζωή μου θα έχει παρόμοια εξέλιξη. Δυστυχώς τα σημάδια προς αυτή την κατεύθυνση δείχνουν. Ο άνθρωπος καταλαβαίνεις ότι αρχίζει να παίρνει την κάτω βόλτα, κύριε Thompson, όσο τον βλέπεις να κυριαρχεί σταδιακά πάνω του το συναίσθημα έναντι της λογικής. Όσο καθίστανται πνευματικά ανενεργοί. Όσο το θυμικό επανέρχεται στην αθωότητα και αφέλεια της παιδικής ψυχής, δίχως τη χαριτωμενιά της όμως. Και τα πράγματα νομίζω πως είναι χειρότερα σε κοινωνίες όπως οι δικές μας όπου η βάση της οικονομίας ήταν επί πολλά χρόνια η γεωργική παραγωγή και μόλις τα τελευταία χρόνια άρχιζε να αλλάζει το μοντέλο ανάπτυξής τους. Από τη μια το χαμηλό μορφωτικό επίπεδο και από την άλλη η αδυναμία ή η ανικανότητα του κράτους να στηρίξει την Τρίτη ηλικία αποτελεσματικά δυσχεραίνει την ομαλή προσαρμογή των ατόμων στα νέα δεδομένα και τις μεταβολές που επιφέρει το γήρας. Ένας άλλος παράγοντας τον οποίο επίσης θεωρώ πολύ σημαντικό και συναντάται κυρίως στις αγροτικές και τις ημιαστικές περιοχές, αλλά και όχι μόνο, είναι η έλλειψη ενδιαφερόντων η χόμπι γενικά. Ναι δυστυχώς υπάρχουν άνθρωποι και σήμερα που δεν έχουν ούτε μια δημιουργική απασχόληση να περάσουν ευχάριστα τον άπλετο ελεύθερο χρόνο που τους παρέχουν τα γηρατειά. Δεν μπορούν, επειδή δεν έχουν μάθει , ούτε να διαβάσουν μια εφημερίδα, να ακούσουν λίγη μουσική, να βγουν μια βόλτα έξω, μερικοί δε ούτε καν να παρακολουθήσουν μια σαχλαμάρα στην τηλεόραση από αυτές που δε χρειάζεται και πολύ μυαλό για να τις δεις. Και η ζωή κυλάει άχρωμα και μονότονα εν αναμονή του μοιραίου, με μοναδική πηγή ευτυχίας , για αρκετούς ευτυχώς, τη θαλπωρή που μπορεί και προσφέρει ακόμα η Ελληνική οικογένεια. Όσοι όμως δεν έχουν ούτε αυτή απορώ αν έχουν έστω και ένα κίνητρο για να ζουν.

Τώρα που το ξανασκέφτομαι όμως, κύριε Thompson, νομίζω πως βρήκα έναν άνθρωπο που θα μπορούσε να σας δηλώσει με απόλυτη βεβαιότητα ότι δε θα ήθελε να θεραπευτεί με τίποτα από τα γηρατειά. Αν πραγματικά θέλετε να έχει αποτέλεσμα η έρευνά σας και να αποκωδικοποιήσετε την ατάκα του κύριου Bernstein τότε δεν έχετε παρά να επικεντρωθείτε πλήρως σε αυτόν. Είναι ένας άνθρωπος φαινόμενο που παρά τα 89 χρόνια του δεν έχει χάσει ίχνος από τη νεανική του ικμάδα και εξυπνάδα και παραμένει απόλυτα διαυγής. Ένα πολιτικό ζώον που παρότι έχει τεθεί τυπικά στο περιθώριο της πολιτικής ζωής για χάρη δυο εκ των τέκνων του, τα οποία αποφάσισαν να ακολουθήσουν το επάγγελμα του μπαμπά, είναι ικανός με μια και μόνο δήλωση του στα ΜΜΕ να προκαλέσει τριγμούς στην κυβέρνηση και στους θεσμούς. Την ώρα που άλλοι συνομήλικοί του αποδημούν εις κύριον ή χάνουν τελείως τα ερείσματα στην κοινωνία αυτός όχι μόνο δεν πτοείται, αλλά μοιάζει να μεθοδεύει και εξελίξεις για το μέλλον. Εσείς προφανώς δεν τον γνωρίζετε καθώς είστε Αμερικάνος και δε σας ενδιαφέρει η Ελληνική πολιτική ζωή, όλοι οι άλλοι όμως σίγουρα θα έχουν καταλάβει ότι μιλάω για τον τέως Πρωθυπουργό της Ελλάδας, τον Κωνσταντίνο Μητσοτάκη. Εύλογα βεβαίως θα μπορούσε να διαμαρτυρηθεί κανείς και να αναρωτηθεί πως είναι δυνατόν να συγκρίνω τον επίτιμο με τα κοινά γεροντάκια που δεν είχαν και ούτε θα μπορούσαν να είχαν την ίδια σταδιοδρομία, μόρφωση, πλούτο, εμπειρίες και τιμές. Έλα όμως που και άνθρωποι που δεν έχουν να ζηλέψουν και πολλά από την πορεία του Κυρίου Μητσοτάκη δε μπορούν να αγγίξουν τη ζωτικότητά του ούτε στο μισό. Παρατηρείστε, για παράδειγμα, τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας, τον Κάρολο Παπούλια και δείτε πόσο πιο εύθραυστος και ευάλωτος είναι. Πόσο εύκολα συγκινείται και τον πιάνουν τα ζουμιά. Υπάρχει βεβαίως και η θεωρία, που αγγίζει τα όρια του μύθου, η οποία λέει ότι οι αριστεροί είναι από τη φύση τους πιο συναισθηματικοί. Ε, αν είναι έτσι, για να έχουμε καλά γηρατειά, ας γίνουμε τότε όλοι δεξιοί! Ε εντάξει, αυτό για πλάκα το είπα, δε νομίζω ότι έχει και πολλή σημασία άλλωστε. Ανεξάρτητα βεβαίως από το πόσο δύσκολο είναι να ομοιάσουμε στον Κύριο Μητσοτάκη, πιστεύω πως αν για τον καθένα από εμάς αποτελούσε γεροντικό πρότυπο μόνο κερδισμένοι θα είχαμε βγει. Για αυτό κύριε Thompson αν θέλετε να προσφέρετε πολύτιμες υπηρεσίες στην γηριατρική και στον κόσμο γενικά ψάξτε το μυστικό της καλοτυχίας και ευζωίας αυτού του ανθρώπου τώρα. Ξεψαχνίστε όλες τις πτυχές της ζωή του από ποικίλες πηγές. Ξεκοκαλίστε το βιογραφικό του και αναζητείστε καλά κρυμμένες πληροφορίες μέσα από βιβλία, αρχεία, μυστικά έγγραφα και ντοκουμέντα και από οπουδήποτε αλλού μπορείτε. Συνομιλήστε με φίλους και εχθρούς και λάβετε σοβαρά υπ’ όψιν ότι έχουν να σας πουν. Μάθετε τις διατροφικές του συνήθειες, τα χόμπι του, τις εξωεπαγγελματικές του δραστηριότητες και όλα τα συναφή. Επιδιώξτε συναντήσεις μαζί του όσο πιο σύντομα μπορείτε, προτού συμβεί το μοιραίο και ματαιοπονείτε κατόπιν εορτής να αποκωδικοποιήσετε παραληρηματικές εκφράσεις δίχως κανένα απολύτως νόημα που θα σας μεταφέρουν φίλοι, υπηρετικό προσωπικό και συγγενείς. Και μην ξεχνάτε ότι ο Κύριος Μητσοτάκης είναι ένας γεννημένος πολιτικός και ως τέτοιος θα σας μιλήσει. Για αυτό μην παίρνετε ό,τι σας λέει τοις μετρητοίς, αλλά βάλτε και το μυαλό σας να δουλέψει αν θέλετε να ψυχογραφήσετε και να κατανοήσετε με επιτυχία την προσωπικότητα αυτού του μεγάλου ανδρός.

Καλή επιτυχία, Κύριε Thompson, και να είστε πάντα υγιής.